Bevrijd uit lijden met Vipassana meditatie

Wat is lijden? Fysiek lijden is in de meeste gevallen zichtbaar. Emotioneel lijden daarentegen, is van een heel andere aard. Bovendien kunnen ze elkaar sterk beïnvloeden.

Wanneer je je erin gaat verdiepen zal je versteld staan over hoe snel we emotioneel lijden en – erger nog – hoeveel aandeel we zelf hebben in het veroorzaken ervan, door onze manier van denken.

Per minuut razen er ontzettend veel gedachten door ons heen. We nemen iets waar, herinneren een gebeurtenis uit het verleden, denken aan de toekomst. Hoe we deze gedachten ervaren, hangt sterk af van de betekenis die we eraan geven. Die betekenis is op zijn beurt dan weer gekleurd door onze ervaringen uit het verleden.

Het is een complex individueel proces dat bewustzijn vraagt om er inzicht in te krijgen. Mocht je alle gedachten die je op een dag denkt neerschrijven, zou je verrast zijn door het aantal oordelen die ze bevatten. We evalueren constant. Het oerinstinct om een oordeel te vormen (een situatie in te schatten) mag dan wel duizenden jaren geleden cruciaal voor onze veiligheid zijn geweest, vandaag is het eerder een vloek dan een zegen.

Bovendien is onze waarneming zo beïnvloed door de blik waarmee we kijken, dat het niet altijd strookt met de feiten.

In de cursus geweldloze communicatie die ik volgde leerde ik het onderscheid maken tussen zuivere waarneming (feiten) en oordelen. Een oordeel uit zich in de vorm van vergelijken, iets of iemand als goed of slecht - juist of onjuist - bestempelen, beschuldigen, enz…

Het is een gewelddadige manier van kijken en communiceren die ons van jongs af aan is aangeleerd en die – in een maatschappij gericht op presteren en consumeren – heel aanwezig is.

Het 'bewust worden' van het oordeel is een stap in de goede richting. Om van het oordeel los te komen, is er meer inspanning nodig. Het vraagt om aandacht en vertragen, verbinding maken met onze gevoelens en behoeften. En laat net dat - in een wereld waarin alles alsmaar sneller gaat – een uitdaging zijn.

We verwachten dat de ander ons begrijpt, terwijl we zelf niet goed begrijpen wat er zich in ons afspeelt. We verwachten dat de ander weet we nodig hebben, zonder er zelf een duidelijk zicht op te hebben. Tenzij de persoon in kwestie gedachten kan lezen, loopt het meestal mis en kan het tot hevige discussies leiden.

Oordeel en verwrongen realiteit dragen bij tot heel wat lijden. Door ‘afkeer’, maar ook ‘verlangen’ wordt je geest onrustig en breng je schade toe aan jezelf en anderen.

Vipassana meditatie leert je om te gaan met gedachten en sensaties, deze neutraal te observeren en te accepteren.

Door te concentreren op de ademhaling wordt je geest scherper en ben je beter in staat om de sensaties in het lichaam te voelen. Wanneer je je er bewust van bent dat alle sensaties continue veranderen en dus tijdelijk zijn, er niet op reageert maar ze accepteert, dan zal je meer innerlijke vrede ervaren. En wanneer de geest puur is en vrij van negativiteit, zal je meer positieve emoties ervaren en ga je een gezonder leven leiden, wat goed is voor jezelf en anderen.

Vipassana meditatie

Vipassana werd ontdekt door de Boeddha en komt oorspronkelijk uit Indië.

Het is niet-sektarisch en staat los van enige religie. Het is gebaseerd op de wetenschap van materie en geest en is een pure mentale oefening om de geest sterk en gezond te houden.

De belangrijkste doelstelling van Vipassana is om innerlijke rust en vrede te vinden. Want pas wanneer er vrede is in onszelf, kan er vrede zijn in de wereld. Daarnaast zorgt het ervoor dat we beter in staat zijn om met met moeilijke situaties om te gaan, nemen we meer verantwoordelijkheid en dragen we bij tot een betere maatschappij en een beter leven.

Wereldwijd wordt Vipassana onderwezen. De meest bekende onderwijsvorm is die van S.N. Goenka.

Om Vipassana goed onder de knie te krijgen is een retraite van min. 10 dagen nodig. Voor wie wil kennismaken met Vipassana kan ook via het internet introductiefilmpjes vinden of een initiatie samen met mij volgen. Het aanbod kan je terugvinden op de website.

Geweldloze communicatie

Het volgen van een opleiding geweldloze communicatie en het toepassen van de stappen ervan in het dagelijkse leven heeft voor mij een wereld van verschil gemaakt in het contact met anderen en in de verbinding met mezelf.

De grondlegger van geweldloze – ook wel verbindende communicatie genoemd – is Marshall Rosenberg. Marshall groeide op in Detroit waar hij dagelijks geconfronteerd werd met geweld. Hij wilde begrijpen wat mensen aanzet tot geweld, ging klinische psychologie studeren en onderzocht manieren om vrede te stichten.

Hij ontwikkelde een methode om door middel van geweldloze communicatie je eigen behoeften en deze van anderen te horen en er mededogen voor te hebben. Ervan uitgaande dat we allemaal reageren vanuit een bepaalde behoefte en conflicten ontstaan wanneer er niet aan onze behoeften is voldaan.

Het toepassen van verbindende communicatie helpt om te begrijpen wat deze behoeften zijn en een manier vinden om elkaar tegemoet te komen.

Marshall werd ingeschakeld in scholen, gevangenissen, oorlogs- en conflictgebieden, families,… om er te bemiddelen en verzoening te vinden. Hij richtte het centrum voor geweldloze communicatie op, gaf trainingen over de hele wereld en werd geëerd als wereldwijde vredestichter. Hij overleed in 2015.

Ben je ook geïnteresseerd in Vipassana meditatie en het leren geweldloos communiceren? Hou dan zeker de agenda in het oog voor toekomstige initiaties.

Door: Kristel Van Espen, 24 februari 2021